C. Grégoire Scalabre
"L’ultime métamorphose de Thétis", "Cygnus" en "L’onde"
Grégoire Scalabre is een ervaren keramist. Elk van zijn beelden is een vondst, een spectaculair voorwerp van concentratie en verbeelding dat ver over de traditionele grenzen van de discipline reikt en een evenement wordt in de moderne kunst, in Frankrijk en in de wereld. Elk kunstwerk is het resultaat van een langdurig, methodisch proces en getuigt van de verschillende technieken die zijn gebruikt om de verschillende texturen en unieke vormen te bereiken. Het kunstwerk straalt adem en mysterie uit, het is geboren uit een concentratie die aan meditatie verwant is.
Het atelier is de plek waar gecreëerd wordt. In het midden ervan krijgt het kunstwerk vorm door de samenvoeging van talrijke stukken die een voor een door de kunstenaar zijn gemaakt. Op een lange werkbank liggen mooie schriften vol schetsen, terwijl vele bladzijden hieruit aan de wand te zien zijn. Er zijn schema's uit de losse hand, aanzichten, schetsen ... Elke vorm lijkt vanuit elk perspectief te moeten worden weergegeven, alsof de handen eerst het beeld van het voorwerp moeten beheersen voordat dit uit materiaal gevormd wordt.
Grégoire Scalabre creëert zoals hij ademhaalt: vrij. Hij is een meester geworden in de verschillende technieken in de keramiek, kan alles bedenken en vooral het ongelooflijke, hij opent zijn uitdrukkingsregister voor de meest gevarieerde vormen en texturen, op zoek naar een unieke, evolutieve woordenschat. Hij wil de kijker onzeker maken, laten twijfelen over wat hij ziet. Is het steen? Is het porselein? Is het rubber? De keramist speelt met oppervlakte-effecten om twijfel te zaaien, brengt de zintuigen in verwarring om een vlak onverwachte materie, grootsheid, diepte te geven. De kunstwerken vallen binnen een register waarin zowel de nauwkeurigheid van de elementen als de monumentaliteit van hun geheel worden ingezet.
De perfectionistische kunstenaar staat alleen voor een indrukwekkend kunstwerk. Als gehypnotiseerd door de herhalende gebaren laat hij emoties in zich opborrelen, het nu in een volledig bewustzijn tot uiting komen. Het beeldende doel wordt vervolgens duidelijk, hoewel de vorm tot het einde toe verandert. Grégoire Scalabre wil niet verbijsteren, hij stelt zichzelf in dienst van een medium waaraan hij alles te danken heeft en dat het waard is.
L’ultime métamorphose de Thétis (de ultieme metamorfose van Thetis)
Cygnus
Zijn opmerkelijke wandmedaillon van porselein Cygnus bestaat uit meer dan 9000 miniatuurvazen van porselein die door Scalabre geduldig op het wiel zijn geplaatst. Cygnus is geïnspireerd op de historische scheepswrakken van de Oost-Indische Compagnie. Tijdens het Georgische tijdperk vonden talrijke schipbreuken plaats. De verloren gegane vracht omvatte een geschat aantal van zo'n 200 stuks fijn porselein uit Azië. De afzonderlijke schepen van Scalabre komen samen en zijn ingelegd in een grote kroonvorm die op balanussen op een schip lijkt. De kroonvorm, die traditioneel naar de eeuwigheid verwijst, eert de mythische vracht van porselein, voor altijd ongrijpbaar voor de mensheid en herboren op de zeebodem.
L’Onde (de golf)
Het kleinste element van dit kunstwerk is de vaas, in verschillende typen, in een verkenning van een geschiedenis van de decoratieve kunst. Buiten het esthetische aspect is de eerste functie hiervan om de tuin naar binnen te halen. Wij voelen onmiddellijke zintuiglijke vreugde, toch is dit simpele feit ook een symbool voor de onderwerping van de natuur aan de mens. De kunstenaar doet hier het tegengestelde van deze onderbreking van een cyclus, van dit onderliggende geweld, door de vazen een natuurlijke vorm en een duizelingwekkende ophoping op te leggen, een georganiseerde chaos te vormen. Dit kunstwerk nodigt ons dan ook uit om ons te verplaatsen, een verplaatsing die ons deze verschillende lezingen van de golf onthult, een organische beweging die in zijn levensenergie is gefixeerd en ons stapsgewijs bij de vaas als tegenwicht van zijn aard brengt.
BIOGRAFISCHE GEGEVENS
Grégoire Scalabre is een Frans kunstenaar, keramist en beeldhouwer, internationaal erkend om de virtuositeit van zijn werk. Zijn artistieke wereld is geïnspireerd door de architectuur en de industriële wereld, het architecturaal erfgoed van de Franse monumenten en de beelden. Grégoire Scalabre is een atypische figuur in het moderne kunstlandschap die de grenzen van de keramiek blijft verleggen. De kunstenaar daagt de materie uit tot een voortdurend vernieuwd repertoire van vormen: van verspreiding en verzameling tot dynamiek en monumentaal, via architectuur en metaalbewerking.
Zijn interesse in keramiek gaat terug naar zijn kindertijd. Als kleine jongen bezit hij al een vruchtbare verbeelding, hij observeert en tekent graag en maakt dingen die hij gebruikt om verhalen te vertellen. Hij wacht niet tot het avontuur van buitenaf komt opdagen, hij neemt liever het initiatief. Ook nu nog gaat hij op in een project zoals hij vroeger hutten bouwde om er een locatie voor een denkbeeldig verhaal van te maken. Maar de jonge Grégoire is snel afgeleid en wordt in Normandië naar een kostschool gestuurd, waar hij het beeldend vermogen en de verandering van klei ontdekt. Hij is gefascineerd door de kracht van water en vuur en zijn weg is hem meteen duidelijk. Deze onthulling wordt gevolgd door een leerlingschap in het Atelier du Sage in Dieulefit in de Drôme, dat op het gebied van de theorie wordt aangevuld op het Lycée de la céramique in Longchamp.
Hij interesseert zich voor architectuur en ontwerp, zijn artistieke benadering krijgt al snel duidelijker vorm door de herhaling van de gebaren bij Agir Céramique en wordt verrijkt door een opleiding in de chemie van email. Al deze initiatieven stellen hem in staat een opmerkelijke technische beheersing en esthetisch gevoel te ontwikkelen. Maar zijn ervaring met het tastbare kan zich niet beperken tot het beoefenen ervan en Grégoire Scalabre besluit dan ook om deze te verrijken als opleider in keramiek in de gevangenis van Bois d'Arcy. Sindsdien blijft hij beide doen: creëren en onderwijzen. In 2000 vertrouwt het Institut de la Céramique Française hem een workshop pottenbakken toe. Hij is dan 26. Twee jaar later richt hij zijn eigen atelier op en in 2005 opent hij samen met Christophe Bonnard de École de céramique in Parijs.
Hoewel Grégoire Scalabre aan het begin van zijn carrière samenwerkte met uitgevers van design en in 2007 een van de 'talents à la carte' van de beurs Maison & Objets wordt, geeft hij al tegen het eind van de jaren 2000 het maken van gebruiksvoorwerpen op om zich uitsluitend op kunst te richten. Tijdens zijn residence bij de Manufacture de Sèvres in 2009 en 2010 maakt hij Astrée, een monumentaal kunstwerk dat wordt tentoongesteld in het Musée des Arts Décoratifs de Paris in het kader van de tentoonstelling Circuits Céramiques (winter 2010-2011), en Haussmann, een serie beelden die als gipsen modellen zijn gemaakt en een architecturaal landschap vormen, volgens het principe van lijstwerk van gips dat veel gebruikt werd in de Haussmann-stijl. Zijn onderzoek in het volgende jaar waaiert in verschillende richtingen uit. Hoe kan worden versoberd en tegelijk gedestructureerd? Hoe kan worden getoond wat niet is? Hoe kan de blik zich niet alleen aan de buitenkant maar aan de binnenkant van een structuur verplaatsen? Onder andere. Een aantal van deze creatieve hoofdstukken wordt tentoongesteld in de Galerie Nec in Parijs en in de Galerie Modern Shapes in Antwerpen.
In 2015 richt Grégoire Scalabre samen met een bevriende keramiste het Atelier céramique in Kremlin-Bicêtre op (dat in 2020 ophoudt te bestaan). Het uitgangspunt is een uitwisselingsruimte, voor overdracht van kennis rond een moderne visie van keramiek. Hier worden cursussen en stages in pottenbakken en boetseren voor amateurs en ervaren keramisten gegeven, en voorbereidende opleidingen voor een beroepsopleiding tot keramist. In 2017 publiceert hij een pedagogisch werk Céramique: répertoire de formes bij uitgeverij Eyrolle. Hij streeft voortdurend naar uitbreiding van zijn uitdrukkingswijzen en zet hiertoe een onvermoeibare nieuwsgierigheid naar nieuwe technieken in. In 2018 gebruikt hij voor de kunstwerken die zijn atelier verlaten een projectietechniek van marmer op keramiek. Hij blijft overtuigt dat het onderwijzen, vooral beroepsonderwijs, zijn artistieke benadering voedt en dit wederzijds is. In 2022 opent hij een nieuw atelier voor overdracht van kennis en keramiektechnieken, in samenwerking met Virginie Mercier.