Seizoen 2021-2022:
Chaumont-Photo-sur-Loire

Deze vierde editie van Chaumont-Photo-sur-Loire toont het werk van vijf fotografen (of duo's), verbonden door hun emotie bij het zien van een landschap met, zoals François Cheng het zo mooi zegt, “open ogen en kloppend hart”, een landschap dat onbeperkt bewonderd wordt voor de grootsheid ervan of gezien wordt in een complexe, door de mens verminkte schoonheid.

Een aantal afbeeldingen zijn “klassiekers”, stukjes uit de geschiedenis van de fotografie. Andere foto’s hebben verrassende details die bezoekers zullen fascineren of misschien wel betoveren. Er is evenwicht tussen ernstig en licht, zwaarte en elegantie. Want buiten sublieme schoonheid draait het hier om ernst en zwaarte. Een moderne uiting gewijd aan het landschap kan niet om de rampzalige milieukwestie heen. Bezoekers van het Domaine kennen immers het beleid van het kunstcentrum op het gebied van duurzame ontwikkeling, dankzij krachtige en actuele thema’s als terug naar Moeder Aarde (2020) en Biomimetica (2021). Historisch gezien is fotografie verbonden met de manier waarop onze wereld wordt “vastgelegd”. Fotograaf zijn betekent: altijd en overal je ogen wijd open houden. Wie vandaag de dag rondkijkt, ziet echter twee uitersten: enerzijds de pracht van onze wereld, met ongeschonden kracht; anderzijds de verschrikkelijke, onomkeerbare schade die de mens heeft berokkend aan het milieu. De Franse Tania Mouraud en de Canadees Edward Burtynsky kozen ervoor om deze twee tegenpolen, die onze wereld evenveel kenmerken, met een en dezelfde blik te benaderen. Beide fotografen bieden een reeks van werken met aangetaste landschappen waarvan de beelden schitterend zijn, haast schilderachtig. Het is geen ongezonde fascinatie, nee: de kracht van deze beelden, hun intense schoonheid, raakt onze diepste en meest gevoelige snaar.

Binnen het pijnlijke kader van de recentelijke gebeurtenissen in Afghanistan en ter nagedachtenis van de verdwenen Boeddha's van Bâmiyân zijn de unieke foto’s van Pascal Convert, en dan niet de beelden van de bijzondere rots met zijn verdwenen beelden die in het in het Louvre-Lens en het Musée Guimet hangen, maar hetgeen de Boeddha's zagen en het uitzicht vanuit de grot, voor ons een vanzelfsprekendheid. Deze foto’s, nu nog meer doordrenkt met emotie, geven een beeld van het indrukwekkende landschap gezien vanaf de Boeddha-rots, omringd door zandsteen grotten die door de mens zijn bewerkt.

In L’Œil esthétique zegt Jacques Rancière, auteur van een recent essay in dialoog met het tentoongestelde werk van Raymond Depardon, La ferme du Garet: “Er bestaat geen opstand tegen het ontoelaatbare zonder de voldoening van een esthetisch gevormde blik.” Binnen deze reeks biedt het wat intiemere La ferme du Garet een kostbare duik in het werk van een van de meest bekende Franse fotografen en documentairemakers. Stemmen worden zachter en blikken turen bij deze foto’s van een boerderij zoals er zoveel van zijn, getuige van de tijd die verstrijkt, als beeld van het land en het gebruik ervan, als het leven van een mens of een gezin. Bij het kijken naar dit werk denkt men ook hier na over wat mensen bindt met hun omgeving en hoe hun band kan worden aangetast of bewaard blijft.

Clark en Pougnaud, een Frans fotografenduo, bieden een vrolijke, maar wel diepgaande kijk op het idyllische landschap dat een tijdje hun Eden was, bekeken met een aanstekelijk creatieve vurigheid.

Vijf werelden met talloze uitingen, die niet alleen onze emoties raken maar ons ook doen nadenken. De tentoonstelling maakt ons helderder en weemoediger dan ooit, want het lijkt erop, zoals dichter Reverdy schreef in zijn gedicht “Le bonheur des mots” (uit: La liberté des mers, 1950) dat de “toekomst dichterbij, buigzamer, aantrekkelijker” is, omdat deze risico’s en gevaren met zich meebrengt, maar dat we ook nu kunnen genieten en zelf iets kunnen bijdragen.