08. Abdul Rahman Katanani

Abdul Rahman Katanani maakt gebruik van prikkeldraad, golfplaat, stukken hout en gerecyclede benzinebussen. Hergebruikte materialen die voor deze Palestijnse kunstenaar in feite 'huishoudelijke' materialen zijn: Katanani is geboren en opgegroeid in het vluchtelingenkamp in Sabra, in Libanon, in een gemeenschap van staatlozen.

Als hij vijftien is, begint hij karikaturen te tekenen en wordt bekend om zijn satirische tekeningen waarin hij de corruptie en de verduistering van subsidies van de Verenigde Naties aankaart, endemische fenomenen van het leven in het kamp. Hij wordt toegelaten op de kunstacademie van Beiroet, waar hij een beeldende woordenschat ontwikkelt die overeenkomt met zijn dagelijkse leven en de fundamenten slaat voor zijn complexe oeuvre. Hierin dragen hergebruikte materialen en voorwerpen soms letterlijk, soms symbolisch of verbeeld een individuele en collectieve beleving uit.

Een aantal van zijn bekendste werken: monumentale golven gemaakt van met de hand gedraaid prikkeldraad, kindersilhouetten van uitgesneden plaatstaal, olijfbomen met takken van kronkelend, glanzend prikkeldraad. Ook grootschalige installaties zoals Camp, een symbolische weergave van een vluchtelingenkamp, die hij in 2017 presenteert in galerie Danysz. En altijd legt hij de nadruk op een verfijnde esthetiek, waarvan hij zegt dat het allereerst "een middel is om de aandacht te trekken", anders gezegd, een uitnodiging tot ontdekking en discussie.

Het gebruik van gerecyclede materialen of de thema's die door de kunstenaar worden aangekaart, moeten niet beschouwd worden als de uitdrukking van een onwrikbaar determinisme. Dit zou van hem een vluchteling maken die zijn conditie niet te boven komt; het is echter het beginpunt van een intellectuele reis. Bij Katanani is de artistieke werkwijze een emancipatoir vuur dat de beleving verandert in een referentiepunt voor een interpretatie van de wereld, een persoonlijke odyssee en een relationeel avontuur waarin de kijker meespeelt.

De noties van reizen, verplaatsing - beweging, in feite - staan centraal in alles wat de kunstenaar doet, voor wie alles dynamisch ontwerp is. Zijn kunstwerken hebben vaak een spiraalmotief, een wervelwind, een tornado, allegorieën van de politiek-religieuze maalstroom die al zoveel jaren lang het Midden-Oosten treft. "Voor mij, zegt de kunstenaar, is de Palestijnse zaak geen gesloten cirkel maar een tornado die vreugde, dromen, energie, mensen oppakt en meesleept naar het onbekende."

Dan is het gevaarlijk om statisch te blijven, anders gezegd om gevangen te blijven in bepaalde bestaansgegevens, maar vooral binnen onze eigen interne muren. Bij Katanani moet het artistieke proces worden begrepen als een gespannen route naar een bevrijdende horizon, en het prikkeldraad als een mentale barrière. Hij zegt: "Ik ben opgegroeid in het bewustzijn van de bezetting van Palestina en de getrokken grens. Ik heb mij later gerealiseerd dat wij allemaal, binnenin ons, veel doeltreffender grenzen en bezettingen hebben."

BIOGRAFISCHE GEGEVENS

Abdul Rahman Katanani werd in 1983 geboren in het vluchtelingenkamp van Sabra, in Libanon. Hij bezit een master van de kunstacademie van Beiroet.

Zijn werk is in vele instellingen wereldwijd tentoongesteld, zoals bij de biënnale van Abu Dhabi, het Royal College in Londen, de Cité internationale des arts en het Institut du Monde Arabe in Parijs.

Zijn kunstwerken zijn aanwezig in openbare collecties (Mathaf, Doha) en in particuliere collecties. Hij woont in Parijs en Beiroet.